Jak się wspinać?

Zastanawialiście się kiedyś, ile jest rodzajów wspinania i jak się wspinać w każdym z nich? Wspinanie ściankowe, skalne, zimowe, lodowe... Dla osób, które nie uprawiają tego sportu, może być to czarna magia. Tym artykułem postaramy się Wam przybliżyć bogactwo sportu wspinaczkowego.

Wspinanie na ściance

Miejscem, gdzie większość osób rozpoczyna wspinaczkową przygodę, jest sztuczna ścianka. Możemy tam uprawiać bouldering lub wspinać się z liną. To pierwsze pojęcie oznacza, że ścianka jest niewysoka, do kilku metrów, a my wspinamy się bez asekuracji partnera. Na ziemi leżą grube materace amortyzujące nasz upadek. Do przejścia mamy drogę wspinaczkową, czyli chwyty ułożone w pewnej kolejności. Często chwyty są w jednym kolorze. Aby wiedzieć, jak trudna jest droga, stosuje się skale trudności. Im wyżej droga w skali, tym jest trudniejsza. Do każdej aktywności wspinaczkowej będzie inna skala – do bulderingu osobna i inna do np. wspinaczki lodowej. Jak się wspinać? Buldering jest świetny na początek, pozwala bowiem nauczyć się techniki i nie wymaga towarzystwa partnera. Na wyższych ściankach wspinamy się z liną.

Wspinanie na wędkę i z dolną asekuracją
 

Jak się wspinać? Na początek wspinanie na wędkę – czyli lina wisi u góry w stanowisku. Wspinając się zawsze mamy linę nad sobą, dzięki czemu przy odpadnięciu nie grozi nam duży lot, po prostu zawiśniemy na linie. Drugi koniec liny trzyma asekurujący nas partner. Nieco bardziej trudne jest wspinanie z dolną asekuracją. Wtedy linę wpinamy sami, idąc od dołu. W ścianie zamontowane są punkty asekuracjne, czyli spity, w które idąc wspinamy linę za pośrednictwem ekspresów (czyli 2 karabinków połączonych tasiemką). Oczywiście partner nas asekuruje, ale odpadnięcia zazwyczaj kończą się lotem. W skałkach najczęściej wspinamy się z dolną asekuracją. Oczywiście można wspinać się na wędkę, ale ktoś musi ją uprzednio założyć. 
Skałkowe wspinanie można podzielić na wspinanie na drogach ubezpieczonych i nieubezpieczonych.

Wspinanie na drogach ubezpieczonych i na własnej asekuracji
 

W tej pierwszej sytuacji ściana wyposażona jest w stałe punkty – spity lub ringi. Czyli ktoś przed nami, często autor drogi, przyszedł z wiertarką i zakładając punkty asekuracyjne przygotował drogę do wspinania. Czasami nie ma tych punktów, wtedy wspinamy się na własnej asekuracji. Najprościej mówiąc, musimy założyć sobie punkty sami. Oczywiście nie oznacza to, że wspinamy się z wiertarką. Do uprzęży mamy wpięty sprzęt, który będziemy klinować w szczelinach i z tego się asekurować. Jest to nieco trudniejsze od wspinania na drogach ubezpieczonych, ponieważ musimy dobrać odpowiednio rozmiar i rodzaj klinowanych rzeczy, aby w czasie potencjalnego lotu utrzymało to nasz ciężar.
 

Wspinanie na drogach wielowciągowych 
 

Czasemi droga jest dłuższa niż nasza lina, wtedy drogę wspinaczkową dzielimy na odcinki zwane wyciągami. Wspinająca się osoba dochodzi do pewnego punktu i zakłada stanowisko, czyli wpina się liną w karabinki. Stamtąd asekuruje wchodzącego z dołu partnera a następnie powtarza się to i powtarza i powtarza... Wspinanie wielowyciągowe, bo o nim mowa, można uprawiać zarówno na drogach ubezpieczonych jak i na własnej asekuracji. Tym samym przechodzimy do kolejnego przystanku na drodze wspinacza czyli gór. W Polsce najwięcej osób zaczyna wspinanie górskie od Tatr. W górach możemy wspinać się zarówno po drogach ubezpieczonych jak i na własnej asekuracji. W Tatrach tych pierwszych jest mniej i zazwyczaj są trudniejsze. Poza umiejętnościami wspinaczkowymi niezbędna jest znajomość topografii i  bardziej skomplikowanych technik linowych. Drogi często nie są trudne, ale pojawiają się górskie zagrożenia takie jak krucha skała lub zmienna pogoda. Jeszcze większe wyzwania czekają na nas w dużych masywach górskich, takich chociażby jak Alpy.

Wspinanie zimowe
 

Wspinanie zimowe to kolejny stopień wtajemniczenia i jedna z odpowiedzi na pytanie jak się wspinać?. Wspinanie zimą w wielu górach, też Tatrach, często jest wspinaniem mikstowym. Co to znaczy? A to, że na drodze wspinaczkowej spotkamy różnorodność formacji, takich jak skała, lód, zamarznięte trawki. Wspinamy się używając raków i czekanów. Czasami mamy jednak sam lód i wtedy  mamy do czynienia ze wspinaniem lodowym. Może być ona zarówno jedno, jak i wielowyciągowe. Czekan i raki wbijamy w lód, a asekurujemy się z wkręcanych śrub lodowych. Można też wspinać się zimą tylko po skale. Mówimy wtedy o drytoolingu, czyli wspinaniu z czekanami i rakami, których oczywiście nie wbijamy w skałę ale stajemy na niej zębami raków lub zahaczamy ostrzem czekana. 

Big Wall
 

Inną odmianą wspinania jest wspinanie wielkościanowe czyli Big Wall. Są to ogromne ściany, ponad kilometrowe, których pokonanie zajmuje czasami kilkanaście dni. Często stosuje się techniki hakowe, czyli metodę sztucznych ułatwień - skała jest tak trudna, że nie da się jej przejść klasycznie, czyli używając wyłącznie siły swojego ciała. W skale montuje się punkty (kości, haki), na których wieszamy ławeczki. Stając w ławeczkach możemy sięgnąć wyżej by zamontować kolejne punkty. Wspinamy się z biwakowym ekwipunkiem i z portalegami, czyli platformami biwakowymi, które wieszamy na pionowej skale.

Free solo
 

Choć nie jest to regułą, o czym świadczy ostatnie wejście Alexa Honolda, który taką wielką ścianę przeszedł free solo, czyli bez asekuracji!!! Film dokumentalny z tego przejścia - "Free solo" -  zdobył Oskara i na pewno wart jest obejrzenia. 

Deep Water Solo
 

Free solo to oczywiście sport bardzo ekstremalny, ale można też wspinać się bez asekuracji nie ryzukując aż tak wiele. No, może poza zmoczeniem kostiumu kąpielowego, mowa bowiem o Deep Water Solo, czyli wspinaniu bez liny nad wodą. Najlepiej w pięknej scenerii i przy ładnej pogodzie np. na plaży Tonsai deep water solo w Tajlandii.

Jak widać, wspinanie ma wiele obliczy, od zupełnej rekreacji na ściance do najbardziej ekstremalnego free solo. Znasz już kilka sposobów na wspinaczkę, teraz odpowiedz sobie na pytanie jak się wspinać? I ruszaj!

Czytaj więcej: